24 uur in Zelzate

Aan de noordrand van Gent weet Zelzate te charmeren met een mix van industrieel en cultureel erfgoed, ongerepte Meetjeslandse natuur en intrigerende verhalen. Het Kanaal Gent-Terneuzen, het grandioze krekengebied, de modernistische tuinwijk Klein Rusland en de spectaculaire Zonneberg geven de omgeving karakter en bieden verrassende wandel- en fietsmogelijkheden.

Het eerste wat opvalt als je in Zelzate arriveert, is dat het Kanaal Gent-Terneuzen dwars door het dorp loopt. De Zelzatebrug en de Zelzatetunnel zijn de enige twee verbindingen tussen Zelzate Oost en West. Het centrum van de gemeente ligt aan de oostelijke oever van het kanaal. Maar toch stellen we voor om je dagje Zelzate aan de westkant te starten.

Welkom in Klein Rusland

Daar ligt namelijk al een eeuw lang de opmerkelijke modernistische tuinwijk Klein Rusland. Tussen 1921 en 1927 realiseerden de beroemde architect Huib Hoste en de urbanist Louis Van der Swaelmen er in totaal 168 woningen, een hotel voor alleenstaanden en een aantal winkels en cafés. De nieuwe arbeiderswijk werd genoemd naar een vroegere luitenant-generaal bij het keizerlijk Russisch leger die na de Oktoberrevolutie in Zelzate strandde. De voorbije decennia raakte de wijk langzaam maar zeker in verval. Al werden inmiddels wel vier woningen beschermd wegens hun grote historische waarde. 

Tijdens de verhalenwandeling Stemmen uit Klein Rusland, die je kan downloaden via de ErfgoedApp, maak je over een afstand van 1,2 km kennis met acht bewoners die vertellen wat zo bijzonder is aan hun wijk. Elk verhaal is verbonden met een specifieke plaats. Extra uitleg krijg je in de wandelbrochure die je kan afhalen in het toeristisch infopunt in het gemeentehuis (Grote Markt 1). In Klein Rusland zelf vind je op elke locatie een bankje met een QR-code. Echt heel bijzonder en bijzonder leuk om eens mee te maken!

Beklim de Zonneberg

Pal naast Klein Rusland doemt de ruim 50 meter hoge Zonneberg voor je op. Een berg in het vlakke Meetjesland? Jazeker! In 2010 werd deze voormalige gipsberg gesaneerd: er werd 3 ha bos aangeplant en er kwamen liefst 55.000 zonnepanelen. Daarmee is de Zonneberg het grootste aaneensluitende park voor zonne-energie in de Benelux. Het wekt groene stroom op voor 4000 gezinnen. Op de top heb je bovendien een uitzonderlijk zicht over Zelzate en de Gentse haven. Bezoek is wel enkel mogelijk in groep en onder begeleiding van een Meetjeslandse gids. Mis deze buitenkans niet!

Groot, groter, grootst

Via de Zelzatebrug wandel je naar Zelzate Oost. Aan de Oostkade kruis je het monument ter herdenking van de gesneuvelden van het 2de Regiment Gidsen van het Belgische leger. Dat leverde op 22 en 23 mei 1940 aan het kanaal Gent-Terneuzen zware gevechten tegen de oprukkende Duitse troepen. 

Vervolgens beland je aan de Grote Markt. Die heeft zijn naam niet gestolen, want Zelzate heeft het op één na grootste marktplein van Vlaanderen. Op de Grote Markt en in de zijstraten bots je op een uitgebreid en heel divers aanbod aan winkels, cafés en restaurants: perfect om bij een lichte lunch even op adem te komen voor je je tocht door Zelzate verderzet. Bij Markt 19 is de keuken doorlopend open van 11.30 tot 20.30 uur. Café Napoleon heeft een bijzonder fraaie drankenkaart. In café Regina bleef het typisch burgerlijke café-interieur met plafondschilderingen uit het interbellum volledig bewaard. Gelato Piccoli is hét adres voor zoete verwennerijen en Koffiehuis Doppio serveert je zalig zelfgemaakt gebak. 

Meet Mietje Stroel

Neem zeker ook de tijd om de vele architecturale pareltjes op het plein te bewonderen. Het statige gemeentehuis is er alvast één van. Het ontwerp van de Gentse architect Geo Bontinck dateert uit 1938 maar oogt verrassend modern. Sinds 2005 is het gebouw officieel beschermd.

Pal voor het gemeentehuis ontmoet je Mietje Stroel ofte het 'plassende meisje'. Het beeldje van Arlette Hutsebaut is een ludieke verwijzing naar de lokale legende van ‘het meiske van het smokkelaarsbos dat plaste waar het haar paste’. Interessant weetje: in 1976 verloofde Mietje Stroel zich in Brussel officieel met Manneken Pis. 

Cultureel klavertje vier

Wil je nog meer van haar weten en zien? Dan moet je naar Cultuurhuis 't Klooster in de Kerkstraat. Daar bevinden zich liefst vier musea onder één dak. In het Museum van Mietje Stroel kan je haar uitgebreide garderobe en heel wat andere memorabilia bewonderen. Het Museum van het 2de Regiment Gidsen houdt de herinnering levend aan de helden die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Zelzate het oprukkende Duitse leger tot stilstand wisten te brengen, maar daar een zeer zware tol voor betaalden. 

Het Museum van de heemkundige kring Selsaete doet er alles aan om de geschiedenis van Zelzate te bewaren voor het nageslacht. Naast de vaste collectie zijn er ook wisselende tentoonstellingen. En dan is er nog het Museum van Eddy Wally. De legendarische charmezanger was ongetwijfeld de bekendste en meest beruchte inwoner die Zelzate ooit heeft gehad. Aan de hand van foto’s, kostuums en andere souvenirs kan je je helemaal onderdompelen in zijn unieke wereld. Ronduit geweldig! 

Na je bezoek aan de vier musea is het dan heerlijk napraten bij een hapje en een tapje in het bruine café De Sacristie. 

Nu je Zelzate grondig hebt verkend, wil je wellicht ook de wijde omgeving wel eens zien? Daarvoor is een avontuurlijk fietstochtje natuurlijk ideaal.

Via de Meetjeslandse gidsen krijg je de kans om onder begeleiding ook de meer verborgen parels in Zelzate op te duiken. Vooral de bijna 50 meter hoge Zonneberg, het grootste zonne-energiepark van de Benelux, spreekt tot de verbeelding. Via de Meetjeslandse gidsen zijn er verschillende formules beschikbaar om de Zonneberg en omgeving te bezoeken. Er is zelfs een nocturnewandeling. De bustoer 'Zelzate, verrassend groen' brengt je onder meer nog naar de modernistische tuinwijk Klein Rusland. Een andere rondrit laat je dan weer een dag lang de grote diversiteit van de havenactiviteiten tussen Gent en Zelzate ontdekken. 

Vind je dat Zelzate en omgeving veel meer in petto hebben dan je in één dag kan beleven? Groot gelijk! Op meetjesland.be/logeren stellen we een uitgebreide selectie aan gezellige B&B's en comfortabele vakantiewoningen aan je voor. Met name in het aangrenzende Ertvelde is het bijzonder aangenaam toeven. Wat je ook kiest, je bent altijd vlak bij de hotspots van Zelzate.